.png)
Σε μια κορυφαία στιγμή για το παγκόσμιο Management ο Ξενοφώντας στον "Οικονομικό" αναφέρει: "Την ελπίδα τη χρειάζονται το ίδιο και οι ελεύθεροι και οι δούλοι. Πολύ περισσότερο την έχουν ανάγκη οι δούλοι, για να μένουν στον οίκο με τη θέλησή τους". Αναρωτιόμουν σήμερα ποια είναι η διαφορά μεταξύ των σκλάβων του 18ου αιώνα ή της αρχαιότητας και των σημερινών σκλάβων ή υπαλλήλων, μισθωτών και εργαζομένων. Ερώτημα αδιανόητο για κάθε σοβαρό άνθρωπο στις μέρες μας, καθόλου όμως άτοπο καθώς οι αναλογίες είναι οι ίδιες.
Καταρχήν ας αφήσουμε τις αφελείς απλουστεύσεις και ας δούμε τα δεδομένα: Ο σημερινός γραβατωμένος υπάλληλος, αναγκάζεται σήμερα για να βρει π.χ. στέγη, να ενεχυριάσει με ένα στεγαστικό δάνειο ολόκληρη την ζωή του. Έτσι ο άνθρωπος γίνεται το μοναδικό ον στον πλανήτη που περνάει ακόμη και όλη του τη ζωή μόνο και μόνο για να φτιάξει τη φωλιά του. Με αυτό τον τρόπο η εργασία του ως υπάλληλος οποιουδήποτε εργοδότη αποκτάει νόημα επιβίωσης. Αν χάσει τη δουλειά του θα χάσει το σπίτι του, και αν χάσει το σπίτι του έχοντας χάσει τη δουλειά του μπορεί εύκολα να καταντήσει ένας πεινασμένος άστεγος που θα τριγυρίζει άσκοπα τους δρόμους αφου θα τον έχει χτυπήσει μια καταθλιψάρα στο κεφάλι και θα τον έχουν εγκαταλείψει οικογένεια, γνωστοί και φίλοι. Το διακύβευμα είναι μεγάλο.
Γι' αυτό η Αμερική σε λίγο θα είναι μια αχανής παραγκούπολη με ερείπια ουρανοξυστών ή γκέτο τύπου "District 9" με τους απόλυτους άλλους και διαφορετικούς κλεισμένους σε άλλη κοινωνική κατηγορία.
Tι διαφορά όμως έχει άνθρωπος σήμερα από τον άνθρωπο που ζούσε υποτίθεται με πρωτόγονο τρόπο στο χωριό από σπιτάκια με μπαμπού στην Αφρική; Η άποψη ότι σήμερα έχουμε ίντερνετ και ιατρική περίθαλψη και ζούμε πολλά χρόνια είναι αφελής και υπεραπλουστευτική. Η αναλογία είναι η ίδια, ο άνθρωπος της Αφρικής του 18ου αιώνα εθεωρείτο ζώο τον οποίο έσωζε ο δυτικός η το οποίο άξιζε να εξουσιάζεται ή αλλιώς να πεθάνει. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα στην δική μας κουλτούρα. Η επιχείρηση είναι αυτή που έχει την τεχνογνωσία, την πολιτισμική δηλαδή ανωτερότητα, που δήθεν της δίνει το δικαίωμα να μας σώζει από την κατάντια μας και τη φτώχεια μας. Η ίδια φιλοσοφία εφαρμόζεται και με τα όπλα πιο άμεσα έναντι μη δήθεν δημοκρατικών χωρών.
Επειδή όμως οι άνθρωποι δεν είναι τόσο ανόητοι όσο αρχικά οι περισσότεροι πιστεύουν, και επειδή μετά την αρχική εξαπάτηση σύντομα όλοι καταλαβαίνουν την κατάστασή τους, οι σύγχρονοι δουλέμποροι, οι σημερινοί "Νότιοι" και οι απόγονοι των γαιοκτημόνων φυτειών, κατάλαβαν ότι πρέπει να επέμβουν και στο περιβάλλον που ήταν καθοριστικό για την επιβίωση των ανθρώπων για να τους αναγκάσουν να εξουσιαστούν απόλυτα χωρίς άλλη επιλογή.
Όπως ο Αφρικάνος σκλάβος του 18ου αιώνα θα προτιμούσε να κάτσει στο χωριό του και να μην μετατραπεί σε ανειδίκευτο εργάτη των μεγαλοιδιοκτητών φυτειών στον Αμερικανικό Νότο αλλά και αλλού, έτσι και ο σημερινός άνθρωπος θα προτιμούσε να μένει στο χωριό του έχοντας την σχετική αυτονομία του και ποιότητα ζωής του.
Πώς θα αναγκαζόταν λοιπόν να εργάζονται οι άνθρωποι με τόσο υπερεντατικούς ρυθμούς, να αγχώνονται τόσο έντονα, να παθαίνουν καρδιακά επεισόδια από τα τριάντα τους, αν πρώτα δεν τους είχαν κάψει τα σπίτια τους και δεν τους είχαν ξεριζώσει από τους τόπους καταγωγής τους; Πώς θα μπορούσε να πειστεί ένας σημερινός εργαζόμενος να δουλεύει σαν σκλάβος αν από τη μια δεν είχε την ελπίδα που λέει ο Ξενοφώντας και από την άλλη δεν είχε έλλειψη εναλλακτικών λύσεων;
Ο "χώρος", η "γη", η κατοικία, το σπίτι, η εξάρτηση, η μείωση των ελεύθερων δημόσιων αγαθών είναι βασικοί παράγοντες που αναγκάζουν έναν άνθρωπο στην εποχή μας να γίνει εθελοντικά δούλος. Εκεί πάνω στηρίζονται όλες οι αρχές του ακραίου οικονομικού φιλελευθερισμού. Είναι σαν οι δουλέμποροι του 18ου αιώνα να έκαιγαν τα δάση και τα χωριά της Αφρικής και πάνω στην πείνα των ανθρώπων να τους έδιναν ένα κομμάτι ψωμί για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη τους και μετά να τους έπαιρναν με τη θέλησή τους να γίνουν δούλοι ακούγοντας και ευχαριστώ πολύ που τους έσωσαν τη ζωή.
Αλλά η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη. Όπως πάλι αναφέρει ο Ξενοφώντας-ο πρώτος γκουρού του Management: "Όλα τα ζώα μαθαίνουν δύο πράγματα, ότι θα τιμωρηθούν αν παρακούσουν, και ότι θα ανταμειφθούν όταν με προθυμία υπηρετούν. Για παράδειγμα τα νεαρά άλογα....Και τα σκυλάκια...Όσο για τους δούλους ακόμη και η εκπαίδευση που θεωρείται κατάλληλη μόνο για τα ζώα, είναι γι' αυτούς αρκετή. Αρκεί να ικανοποιείς πέρα του δέοντος τις ανάγκες της κοιλιάς τους".
Συνεπώς οι σχέσεις εξουσίας και η εκμετάλλευση, έχουν νόημα μόνο όταν ο άλλος - ο κατώτερος - μπορεί να εξαναγκαστεί να υπακούσει, όταν έχει ανικανοποίητες ανάγκες. Ανάγκες που οι ανώτερες σε τεχνογνωσία τάξεις και άνθρωποι προσπαθούν να αυξήσουν στις μέρες μας μέσω της μείωσης των παρεχόμενων δημόσιων αγαθών αφού πρώτα είδαν ότι δεν μπορούν όσο εύκολα ήλπιζαν να αυξάνουν στο άπειρο την απληστία των δούλων...
Ακόμη, ο Ξενοφώντας περιγράφει τους όρους με τους οποίους ένα αφεντικό θα δώσει προνόμια σε δούλους και θα τους χαρίζει καλύτερα παπούτσια από τους άλλους για να τους δελεάσει να είναι καλοί δούλοι. Και αν συνεχίσουν να είναι καλοί περιγράφει με ποιο τρόπο αυτοί μπορούν να γίνουν προϊστάμενοι άλλων δούλων αλλά ακόμη και να ελευθερωθούν.
Η ρίζα όμως του προβλήματος παραμένει στην εκμετάλλευση, ρητή ή άρρητη, των πιο δυνατών προς τους πιο αδύνατους. Το ίντερνετ, το προιόν, η γνώση, τα διαστημόπλοια θα μπορούσαν όλα να κατασκευαστούν επιτευχθούν μέσω και της εθελοντικής εργασίας. Το παράδειγμα το δίνει η Wikipedia και το κίνημα του "δωρεάν" που κυριαρχεί στις μέρες μας. Η τεχνική πρόοδος και επαρκεί για να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής των ανθρώπων αλλά και μπορεί να συνεχίσει να αυξάνεται με άλλους τρόπους. Το νόημα όμως του κόσμου που ζούμε είναι στις σχέσεις εκμετάλλευσης.
Η ρίζα της εκμετάλλευσης όπως και παλαιότερα, όταν ο Πιζάρο εκστράτευε με 200 άντρες στην Λατινική Αμερική αφανίζοντας άμεσα ή έμμεσα εκατομμύρια Ίνκας, βρίσκεται στο επίπεδο της τεχνολογικής ανωτερότητας ή της τεχνογνωσίας.
Σήμερα οι σύγχρονοι Ισπανοί κατακτητές είναι τα Golden Boys ή τα στελέχη της Wall Street που έχοντας την ίδια εξουσιοδότηση από τα αφεντικά τους να ανακαλύψουν νέο πλούτο προσπαθούν με κάθε μέσο να εξουσιάσουν ή να εξαπατήσουν τον κάθε έναν που μπορούν για να το πετύχουν. Ο καλλιεργημένος και καλοντυμένος CEO μιας μεγάλης πολυεθνικής εταιρείας, με σπουδές στη Sloan School of Management δεν παραπέμπει καθόλου στον άξεστο Ισπανό τυχοδιώκτη. Τι διαφορετικό όμως είναι από αυτόν;
Η ανθρωπότητα δεν προχώρησε ούτε ένα εκατοστό από την εποχή των δούλων στην Αρχαία Ελλάδα ή των Ισπανών κατακτητών της Λατινικής Αμερικής ή των ρατσιστών γαιοκτημόνων του Νότου των ΗΠΑ με τις στρατιές από δούλους που ήξεραν που είναι η θέση τους. Αν οι άνθρωποι σήμερα δεν έχουν χαλκάδες στο πόδι και αλυσίδες στα χέρια δεν είναι επειδή η καταπίεση είναι μικρότερη αλλά επειδή δέχονται οι ίδιοι -και μάλιστα παρακαλούν- να εξουσιαστούν και να καταπιεστούν με στόχο την επιβίωση τους.
http://greekrider.blogspot.com/2010/03/18.html?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+GreekRider+%28GREEK+RIDER%29
