.jpg)
Τάκης Μίχας
Μια ίσως από τις πιο διαδεδομένες στην Ελλάδα απόψεις είναι ότι η ένταξη μιας χώρας στην ΟΝΕ επιταχύνει τις μεταρρυθμίσεις. Από τους νεοφιλελεύθερους μέχρι τους σοσιαλεκσυγχρονιστές και από την άκρα αριστερά μέχρι την άκρα δεξιά η άποψη ότι η ευρωζώνη αναγκάζει την Ελλάδα να κάνει οικονομικές μεταρρυθμίσεις (για άλλους καλές, για άλλους κακές) θεωρείται περίπου αυταπόδεικτη. Όμως την άποψη αυτή αμφισβητεί ο γνωστός οικονομικός αναλυτής του Center of European Reform Σάιμον Τιλφορντ (Simon Tilford). Στην συνέντευξη που παραχώρησε στο newstime.gr ο κ. Τιλφορντ υποστηρίζει ότι η ένταξη μιας χώρας στην ΟΝΕ της επιτρέπει να αναβάλλει συνεχώς τις μεταρρυθμίσεις-όπως π.χ. την απελευθέρωση της αγοράς εργασίας-τις οποίες θα ήταν υποχρεωμένη να κάνει αν βρισκόταν έξω από την ευρωζώνη. Στην ίδια συνέντευξη ο γνωστός Βρετανός αναλυτής υποστηρίζει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για την εφαρμογή σκληρότερων μέτρων στην Ελλάδα.
Ε)Τι νομίζετε ότι τελικά πέτυχε ο Έλληνας πρωθυπουργός μετά τις τελευταίες επαφές του με τους Ευρωπαίους ηγέτες;
ΣΤ)Νομίζω ότι η Ελλάδα έκανε ότι μπορούσε να κάνει σε αυτή την συγκυρία. Οποιοδήποτε άλλο μέτρο υιοθετήσει σήμερα η Ελλάδα θα είναι αντιπαραγωγικό. Θα μεταβάλει την αναπόφευκτη ύφεση σε μια οξύτατη κρίση που θα είναι καταστροφική για την χώρα. Συνεπώς η εφαρμογή σκληρότερων μέτρων θα είναι οικονομικά και πολιτικά μια ανεύθυνη πράξη. Γι’ αυτό είμαι αντίθετος όταν διάφοροι πολιτικοί ηγέτες στην Ευρώπη ζητάνε από την Ελλάδα να πάρει μέτρα που γνωρίζουν ότι θα ήταν θανατηφόρα για την δική τους οικονομία. Όμως από την άλλη πλευρά ο τόνος της δημόσιας συζήτησης τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ορισμένες άλλες χώρες όπως η Γερμανία δεν βοηθάει. Οι φορτισμένες συναισθηματικά δηλώσεις διαφόρων πολιτικών στην Ελλάδα και στην Γερμανία επιδεινώνουν μια ήδη προβληματική κατάσταση.
Ε)Πιστεύετε ότι η τελικά η απόφαση ορισμένων χωρών όπως της Ελλάδας και άλλων «γουρουνιών» να ενταχθούν στην ευρωζώνη ήταν ορθή;
ΣΤ) Το μεγάλο πρόβλημα με αυτές τις χώρες είναι ότι έθεσαν την πολιτική υπεράνω της οικονομίας. Για τις περισσότερες από τις κυβερνήσεις αυτών των χωρών η ένταξη στην ΟΝΕ ήταν περισσότερο θέμα κύρους και λιγότερο θέμα οικονομικού ορθολογισμού. Πίστευαν ότι με την ένταξη στην ΟΝΕ όλα τα προβλήματα θα λύνονταν ως δια μαγείας. Θυμάμαι που διάβαζα ένα κύριο άρθρο μιας σοβαρής Πορτογαλικής εφημερίδας μετά την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ.Η επικεφαλίδα έγραφε: “Είμαστε τώρα πιο ισχυροί από την Βρετανία»(!).Πίστευαν ότι απλά εντασσόμενοι στην ευρωζώνη θα γινόντουσαν ως δια μαγείας μια πιο σοβαρή και ισχυρή χώρα και ότι δεν θα είχαν πια οικονομικά προβλήματα.
Ε)Στην Ελλάδα ακόμα και σοβαροί οικονομολόγοι ξέχασαν ότι δίδασκαν στους φοιτητές τους και έτρεξαν να αγκαλιάσουν τυφλά το ευρώ πιστεύοντας ότι η ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ ήταν ένας τρόπος για να προωθηθούν οι αναγκαίες οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Πιστεύετε ότι αυτό ήταν σωστό;
ΣΤ.)Δυστυχώς και εγώ το πίστευα και μάλιστα στην Βρετανία υποστήριζα την συμμετοχή της χώρας στην ΟΝΕ. Πίστευα ότι με την ένταξη της Βρετανίας στην ευρωζώνη η χώρα θα αναγκαζόταν να υιοθετήσει ορισμένες διαρθρωτικές αλλαγές. Πίστευα όπως προφανώς και πολλοί άνθρωποι στην Ελλάδα ότι η ένταξη στη ευρωζώνη θα επέβαλλε δημοσιονομική πειθαρχία. Όμως όπως βλέπω σήμερα δυστυχώς έκανα λάθος. Διότι το ακριβώς αντίθετο συνέβη. Η ένταξη στην Ευρωζώνη δημιούργησε την ψευδαίσθηση ότι τώρα τα προβλήματα μπορούσαν να λυθούν χωρίς τις αναγκαίες ριζικές μεταρρυθμίσεις. Αν ορισμένες απ αυτές τις χώρες –όπως η Ελλάδα-είχαν καθυστερήσει την ένταξη τους στην ΟΝΕ η πίεση των αγορών θα τις είχε αναγκάσει να κάνουν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Διότι αν δεν το έκαναν θα αντιμετώπιζαν συναλλαγματική κρίση. Με την ένταξη τους κατάφεραν να αναβάλλουν τις μεταρρυθμίσεις. Οι κυβερνήσεις των χωρών αυτών δεν είπαν την αλήθεια στο εκλογικό τους σώμα σχετικά με τις επιπτώσεις της ένταξης τους την ευρωζώνη.
Ε)Τι εννοείτε;
ΣΤ) Αν π.χ. ακούσει κανείς ορισμένους από τους πολιτικούς αυτών των χωρών μιλούν σαν να έχουν την επιλογή κατά πόσον να απελευθερώσουν τις αγορές εργασίας. Όμως δεν έχουν τέτοια επιλογή. Αν μια χώρα χάνει στην ανταγωνιστικότητα δεν έχει άλλη επιλογή παρά να μειώσει το κόστος σε σχέση με τις άλλες χώρες. Ο καλύτερος τρόπος να το επιτύχει αυτό είναι με αύξηση της παραγωγικότητας. Όμως οι χώρες του Νότου δεν έδειξαν καμιά ιδιαίτερη βιασύνη να βελτιώσουν την παραγωγικότητα τους. Οπότε μένει η μείωση των μισθών ως εναλλακτική λύση. Όμως αυτό δεν μπορούν να το επιτύχουν με την ισχύουσα δομή της εργασιακής αγοράς στις χώρες τους. Χρειάζονται ελαστικές απελευθερωμένες αγορές όπου ο πραγματικός μισθός μπορεί να αυξάνεται και να μειώνεται σε συνάρτηση με την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων τους. Όμως ούτε και σε αυτό τον τομέα υπήρξε καμιά πρόοδος μετά την υιοθέτηση του ευρώ.
Ε)Τι πιστεύετε σχετικά με την προσφυγή της Ελλάδας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο;
ΣΤ) Η Ελλάδα θα αναγκασθεί να πάει κάπου προκειμένου να αποκτήσει μια σχετικά φτηνή πηγή επαναχρηματοδότησης του χρέους της. Δεν υπάρχει απολύτως καμιά περίπτωση να αποδώσουν τα μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης αν συνεχίζει να πληρώνει τα σημερινά επιτόκια που επιβάλλουν οι διεθνείς αγορές. Αν δεν υπάρξει ενίσχυση από την Ευρωπαϊκή Ένωση τότε ασφαλώς η Ελλάδα θα προσφύγει τον ΔΝΤ.
